Τα Πώς,Πού και Γιατί της Περιτοναικής Κάθαρσης

Είναι πολλά τα ερωτήματα που γεννήθηκαν όταν μέλος της οικογένειας μου όδευε στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας.

Κάνοντας μια μεγάλη αναζήτηση στο διαδίκτυο μετά απο την πρόταση του γιατρού για την Μέθοδο της Περιτοναικής Κάθαρσης,βρήκα μόνο σκόρπιες πληροφορίες στα Ελληνικά και για την Ελλάδα και την Κύπρο και στάθηκε αδύνατο να πάρω ολοκληρωμένη ενημέρωση.Όταν ο Γιατρός τελικά στο νοσοκομείο μας ενημέρωσε αναλυτικά και παρακολουθώντας την διαδικασία βήμα-βήμα θεώρησα σωστό να φτιάξω αυτό το Μπλόγκ συγκεντρώνοντας όλες τις πληροφορίες που κατάφερα να βρώ και απο ξένα σάιτς αλλά και κατατέθοντας τις προσωπικές μας εμπειρίες τώρα που είμαστε πια ακόλουθοι της συγκεκριμένης θεραπείας,για να μην υπάρχει κανείς πια που θα ήθελε να ενημερωθεί για μια άλλη μέθοδο αιμοκάθαρσης και να μην έχει αυτήν την δυνατότητα έγκαιρα.

Αναρωτηθήκαμε λοιπόν για τα παρακάτω:

1)Πώς επιλέγεται ο τρόπος θεραπείας ενός ασθενή με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια;

2)Γιατί η μέθοδος της Περιτοναικής κάθαρσης δεν είναι πολύ διαδεδομένη;

3)Πόσο χρόνο διαρκεί η κάθε θεραπεία;

4)κάθε πότε γίνεται;

5)Τι πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ;

6)Ποιά είναι τα ωφέλη;

7)Ποιες οι πιθανές  παρενέργειες?

8)Πόσο κοστίζει;

9) Τι ακριβώς καλύπτει απο τα έξοδα το κράτος;

8) Τι χρειάζεται να έχουμε στο σπίτι;

9)πως μπορείς να ταξιδεύσεις κάνοντας Περιτοναική Κάθαρση;

10)Πως είναι η ζωή στο σπίτι;

Συνήθως όταν ένας ασθενής αντιμετωπίζει πρόβλημα με νεφρική ανεπάρκεια καταλήγει στην κλασσική μέθοδο αιμοκάθαρσης λόγω του γεγονότος οτι είναι πολύ αργά και σε προχωρημένο στάδιο επιδείνωσης για να επιλέξει οτιδήποτε άλλο.

Η περιτοναική κάθαρση χρειάζεται κάποιον χρόνο προετοιμασίας και ενημέρωσης:

1) Έλεγχος για την καλή κυκλοφορία των κάτω άκρων (triplex)

2) Τοποθέτηση περιτοναικού καθετήρα στην κοιλιά (με χειρουργική επέμβαση) και ίαση τουλάχιστον 10 ημερών πριν την χρήση του

3) Εκπαίδευση τουλάχιστον μιας εβδομάδας απο εξειδικευμένο Νοσηλευτικό προσωπικό του Νοσοκομείου για τον τρόπο της θεραπείας ( κάτι το οποίο λειτουργεί εξαιρετικά το Ιατρικό  και νοσηλευτικό προσωπικό της Περιτοναικής μονάδας στο Νοσοκομείο Λευκωσίας παρόλο που λίγα άτομα έχουν στην ευθύνη τους πολλούς ασθενείς τους οποίους όμως φροντίζουν πάντα με καλή διάθεση και προσωπικό ενδιαφέρον ακούραστα και πραγματικά αξίζουν συγχαρητήρια όλοι τους!και θέλω να ελπίζω οτι το ίδιο συμβαίνει και στα νοσοκομεία μας στην Ελλάδα).

4) Η αίσθηση της υποστήριξης και της ασφάλειας απο το ιατρικό προσωπικό με την δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας μαζί τους  τηλεφωνικά για οποιαδήποτε ερώτηση ή πρόβλημα προκύπτει στο σπίτι.

5) Ανάληψη της προσωπικής ευθύνης  και δέσμευσης ώστε να γίνονται σωστά οι διαδικασίες απο τον κάθε ασθενή καθώς και την τήρηση των αυστηρών κανόνων υγιεινής.


Η περιτοναϊκή κάθαρση είναι μια μέθοδος υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, ισοδύναμη με την αιμοκάθαρση. Μετά την τοποθέτηση ενός καθετήρα στην περιτοναϊκή κοιλότητα (ανάμεσα στα δύο φύλλα της περιτοναϊκής μεμβράνης, στην κοιλιά) χορηγούμε μια ποσότητα ειδικού διαλύματος μέσω του καθετήρα που έχει εμφυτευτεί στο περιτόναιο που παραμένει για ορισμένο χρόνο στη θέση αυτή(συνήθως 6 ώρες). Μέσω της μεμβράνης του περιτόναιου που χρησιμεύει σαν φυσικό φίλτρο, τοξικές και άχρηστες ουσίες που συσσωρεύονται στον οργανισμό, λόγω μη-λειτουργίας των νεφρών, περνούν προς το διάλυμα. Παροχετεύοντας το διάλυμα σε καθορισμένο χρόνο(σε ειδική σακκούλα που περιλαμβάνεται στην συσκευασία του διαλύματος), απομακρύνουμε από τον οργανισμό αυτές τις τοξικές ουσίες. Η επανάληψη των αλλαγών σε τακτά χρονικά διαστήματα προσφέρει κάθαρση ανάλογη με αυτή της αιμοκάθαρσης και της νεφρικής λειτουργίας. Η βασική διαφορά με την αιμοκάθαρση είναι ότι η μέθοδος – μετά την αρχική εκπαίδευση και έναρξη – γίνεται στο σπίτι (home therapy) και όχι σε νοσοκομείο.

Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια διενεργείται και με φορητό μηχάνημα με τρόπο αυτοματοποιημένο κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου, στην κρεβατοκάμαρα του ασθενούς. Ως «θεραπεία σπιτιού» προτιμάται από πολλούς χρόνιους νεφροπαθείς διεθνώς. Σε χώρες όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, 25-30% των ασθενών με τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας υποβάλλονται σε περιτοναϊκή κάθαρση. Στη χώρα μας το ανάλογο ποσοστό είναι κάτω από 10% και ανάλογες Μονάδες υπάρχουν μόνο σε μεγάλα δημόσια Νοσοκομεία.Αυτό κυρίως οφείλεται στην έλλειψη έγκαιρης ενημέρωσης του ασθενή ώστε να προλάβει να επιλέξει ο ίδιος τον τρόπο της θεραπείας του όταν η υγεία του είναι ακόμη σε σημείο που του παρέχει αυτόν τον χρόνο,τον χρόνο δηλαδή να προλάβει να ενημερωθεί και να προετοιμασθεί και ιατρικά στην συνέχεια.

Όταν όλα τα πρακτικά θέματα λυθούν,όπως οι προέλεγχοι και η τοποθέτηση καθετήρα( ελαφρά επώδυνο μετεγχειριτικά όπως όλες οι επεμβάσεις αλλά στην συνέχεια δεν υπάρχει πόνος ) και επέλθει η ίαση τότε είμαστε έτοιμοι για την καινούργια θεραπεία.

Ο ασθενής στην συνέχεια εκπαιδεύεται επί μια εβδομάδα απο το ιατρικό προσωπικό για τον τρόπο που θα χειρίζεται την θεραπεία.

(Αυτή είναι η εικόνα ενός ασθενή που κάνει Περιτοναική Κάθαρση στο σπίτι)

Η θεραπεία διαρκεί 20-30 λεπτά και γίνεται κάθε 6 ώρες όταν πρόκειται για την χειροκίνητη διαδικασία.Δηλαδή 4 φορές το 24ωρο.

Yπάρχουν 2 είδη :

1)Η χειροκίνητη που γίνεται κάθε 6 ώρες με ανταλλαγή υγρών και ονομάζεται Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis (CAPD)

2) Η Αυτόματη η οποία γίνεται την νύχτα καθώς ο ασθενής κοιμάται μέσω μηχανήματος και ονομάζεται  Automated Peritoneal Dialysis (APD).

Όλοι οι ασθενείς ξεκινούν απο την χειροκίνητη και όταν περάσουν 4-6 εβδομάδες τότε γίνονται διαγνωστικά τέστ και αν όλα λειτουργούν σύμφωνα με τα δεδομένα που κρίνει ο γιατρός τότε ο ασθενής μπορεί να ενταχθεί στην νυχτερινή κάτι που όπως καταλαβαίνετε διευκολύνει πολύ την ζωή του.

Σε κάθε περίπτωση κάνοντας Περιτοναική Κάθαρση μπορείς τουλάχιστον να είσαι στο οικείο περιβάλον του σπιτιού σου και να επισκέπτεσαι το νοσοκομείο μόνο για τις προγραμματισμένες εξετάσεις ρουτίνας.Επίσης δεν έχει καθόλου πόνο και καθόλου παρενέργειες σαν αυτές της κλασσικής αιμοκάθαρσης όπου οι ασθενείς βγαίνουν εξουθενωμένοι με πολλά άλλα προβλήματα.

Το κράτος (δημόσια περίθαλψη) επιβαρύνεται με το κόστος των διαλυμάτων που χρησιμοποιεί ο ασθενής,τα αποστειρωμένα καπάκια για την έξοδο του καθετήρα, τα απολυμαντικά χεριών και τις αποστειρωμένες καθώς και αυτοκόλητες γάζες για τον καθαρισμό και την φροντίδα της εξόδου του καθετήρα.(όλα τα υλικά παραδίδονται στο σπίτι μία φορά τον Μήνα στην Κύπρο απο την εταιρεία που προμηθεύει το Νοσοκομείο)

Τώρα όσον αφορά την Ελλάδα απο όσο μπόρεσα να πληροφορηθώ ισχύει το ίδιο αλλά επίσης υπάρχει ένα κονδύλι το οποίο καλύπτει και άλλα πράγματα τα οποία είναι απαραίτητα για την θεραπεία όπως μάσκες χειρουργικές για προφύλαξη απο τα μικρόβια την ώρα της αλλαγής,και το στάντ του ορού όπου κρεμιούνται οι σάκκοι με τα διαλύματα σε αντίθεση με την Κύπρο όπου αυτά τα αγοράζει κανείς απο την τσέπη του.

Σημείωση: παρακαλώ όποιον έχει περισσότερες πληροφορίες για όλα αυτά για την Ελλάδα να τις αναφέρει ώστε να μπορέσω να τις συμπεριλάβω.

Σε κάθε περίπτωση στο σπίτι χρειαζόμαστε έναν ήσυχο ελεγχόμενο και πολύ καθαρό χώρο για την θεραπεία,ένα,σταντ,ορού,καπάκια,απολυμαντικό,μάσκες,γάζες,αποστειρωμένες,και,αυτοκόλητες,2 ηλεκτρικές θερμοφόρες ώστε να ζεσταίνουμε τις σακκούλες με το διάλυμα για να είναι περίπου στην θερμοκρασία σώματος.Επίσης Xρειαζόμαστε έναν χώρο χωρίς υγρασία για την αποθήκευση των διαλυμάτων ειδικά αν παραδίδονται μια φορά τον μήνα και αντιστοιχούν με 30 κιβώτια τα οποία το κάθε ένα απο αυτά περιέχει 4 σακκούλες των 2 λίτρων,δηλαδή ενα κιβώτιο για κάθε ημέρα θεραπείας.

Μια απο τις σοβαρές παρενέργειες της Περιτοναικής είναι τα μικρόβια που μπορεί να πάρουμε και να πάθουμε περιτονίτιδα.(θα μιλήσω στην επόμενη ανάρτηση για αυτή)

Για αυτό θέλει πολύ μεγάλη προσοχή κατά την ώρα της αλλαγής.

Η ζωή στο σπίτι για τον ασθενή και φυσικά για τον συντροφό του σημαίνει αλλάγή στην καθημερινότητα και τήρηση ενός αυστηρού προγράμματος όσον αφορά την ώρα που πρέπει να γίνεται η θεραπεία καθώς και  την τήρηση κανόνων υγιεινής που είναι απαιραίτητα.Απο την στιγμή όμως που θα γίνουν οι σωστές προσαρμογές και οι απαραίτητες ρυθμίσεις δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Θα πρέπει να λάβουμε υπ'οψιν μας όμως και κάτι άλλο πολύ σημαντικό και αυτό είναι η ψυχολογία του κάθε ασθενή με μια πολύ σοβαρή πάθηση που μπαίνει σε μια θεραπεία αλλά και την ψυχολογία όλης της οικογένειας.Είναι υψίστης σημασίας να ενθαρρύνουμε το άτομο που πάσχει μέσα στην οικογένεια και ταυτόχρονα να κάνουμε οτι περνάει απο το χέρι μας για να γίνονται οι μέρες του πιο ευχάριστες και δημιουργικές.Από το τραπέζι που τρώμε,την ώρα που θα πιούμε παρέα ενα ρόφημα,την ευχάριστη κουβεντούλα καθώς και την βοήθεια και παρέα κατά την ώρα της θεραπείας.

Συντροφικότητα  και αγάπη σημαίνει μαζί στα καλά αλλά και στα άσχημα!

Τώρα όσον αφορά τα ταξίδια,υπάρχει νομοθεσία απο ότι μάθαμε μέσω του συνδέσμου νεφροπαθών στην Κύπρο όπου σου παρέχεται κάρτα με την οποία όταν πας σε κάποια χώρα και έχοντας ενημερώσει απο πρίν σου παραδίδονται τα διαλύματα στον χώρο διαμονής σου για όσες μέρες μείνεις εκεί.Λίγες χώρες εξαιρούνται απο αυτήν την σύμβαση και νομίζω βρίσκονται κάπου στην Αφρική.Όταν έχω περισσότερες πληροφορίες θα τις προσθέσω. 

Ιατρικά Πρωτόκολλα για την περιτοναική κάθαρση και τις λοιμώξεις που συνδέονται με αυτήν από
την Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία
 http://www.ahepahosp.gr/downloads/%CE%98%CE%95%CE%A1%CE%91%CE%A0%CE%95%CE%A5%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%91%20%CE%A0%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%9F%CE%9A%CE%9F%CE%9B%CE%9B%CE%91/%CE%A0%CE%91%CE%98%CE%97%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3%20%CE%A4%CE%A9%CE%9D%20%CE%9D%CE%95%CE%A6%CE%A1%CE%A9%CE%9D/%CE%A0%CE%95%CE%A1%CE%99%CE%A4%CE%9F%CE%9D%CE%91%CE%AA%CE%9A%CE%97%20%CE%9A%CE%91%CE%98%CE%91%CE%A1%CE%A3%CE%97.pdf