Η βιταμίνη Β12 είναι αλλιώς γνωστή ως η βιταμίνη της ενέργειας, γιατί βοηθά στη σύνθεση του DNA, στην παραγωγή των κυττάρων του αίματος και στο σχηματισμό των νεύρων. Είναι σημαντική για ένα υγιές νευρικό α κι ανοσοποιητικό σύστημα. Χωρίς αυτή τη βιταμίνη ο μεταβολισμός μας δεν λειτουργεί κανονικά.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 (κοβαλαμίνη) είναι συνηθισμένη για τα ηλικιωμένα άτομα άνω των 65 ετών αλλά μερικές φορές και σε νεότερης ηλικίας άτομα.
Η Β12 είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που είναι πολύ σημαντική για την υγεία. Συμμετέχει, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη και τη διατήρηση της υγείας του νευρικού συστήματος και στην παραγωγή των ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων. Ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι προστατεύει τον γηράσκοντα εγκέφαλο.
Η κατάθλιψη, η άνοια και οι νοητικές διαταραχές στους ηλικιωμένους συχνά συσχετίζονται με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 αλλά και του φολικού οξέος, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2009 στo περιοδικό Journal of Clinical Psychiatry. «Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 ως αιτία νοητικών προβλημάτων είναι πιο συχνή απ’ όσο νομίζουμε, ιδίως μεταξύ των ηλικιωμένων οι οποίοι ζουν μόνοι και δεν τρέφονται σωστά», ανέφεραν οι ερευνητές.
Επιστήμονες από την Ευρώπη έχουν διαπιστώσει ότι η χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης Β12 σε όσους έχουν ανεπάρκεια μπορεί να δρα προστατευτικά σε περιοχές του εγκεφάλου που υφίστανται βλάβες από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Για παράδειγμα, το 2013, δημοσιεύθηκε μια μελέτη που αφορούσε πάνω από 270 άτομα ηλικίας, άνω των 70 ετών, με ήπια νοητική διαταραχή και χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12. Οπως ανέφεραν η δρ Χέλγκα Ρέφσουμ, καθηγήτρια Διατροφικής Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οσλο και οι συνεργάτες της, όσοι έλαβαν υψηλές δόσεις βιταμίνης Β12 παρουσίασαν μειωμένη ατροφία εγκεφάλου.
Πιο πρόσφατα, τον Απρίλιο του 2015, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease μια μετα-ανάλυση που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νόσος Αλτσχάιμερ σχετίζεται με την ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 αλλά και με αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα. Η ομοκυστεΐνη είναι το αποτέλεσμα του μεταβολισμού ενός αμινοξέος που λέγεται μεθειονίνη και είναι τοξική για το σώμα. Η συγκέντρωση της ομοκυστείνης στο αίμα μπορεί να πέσει σημαντικά με την κατανάλωση των βιταμινών Β12, Β6 και φολικού οξέος.
Πηγές και ομάδες υψηλού κινδύνου
Συμπτώματα
Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται κυρίως στο κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, το ψάρι, το αβγό και τα γαλακτοκομικά.
Όπως όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η βιταμίνη Β12 παίζει
σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών. Συμβάλλει στη δημιουργία
των ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του
κεντρικού νευρικού συστήματος.Δείτε ποια είναι τα συμπτώματα που υποδεικνύουν ότι τα επίπεδα Β12 στον οργανισμό σας είναι χαμηλά.
- Υπερβολική κούραση τις απογευματινές ώρες
Η κούραση ακόμη και μετά από τις συνιστώμενες 7-9 ώρες ύπνου είναι μια τυπική ένδειξη της έλλειψης της βιταμίνης Β12. Αυτό συμβαίνει επειδή ο οργανισμός χρειάζεται τη βιταμίνη για να παραχθούν ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο σε κάθε όργανο του σώματος. Χωρίς αρκετό οξυγόνο στα κύτταρα, η κούραση είναι αναπόφευκτη ακόμη και μετά από επαρκή ύπνο.
- Μυϊκή αδυναμία
Μήπως δυσκολεύεστε να κουβαλήσετε τα ψώνια του σούπερ μάρκετ ή ξεφυσάτε όταν σηκώνετε ένα βαρύ αντικείμενο; Η μειωμένη παροχή οξυγόνου από τα ερυθρά αιμοσφαίρια επηρεάζει και τους μύες, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται γενικευμένη αδυναμία.
- Μούδιασμα και κράμπες
Το μούδιασμα και οι συχνές κράμπες σε όλο το σώμα δεν αποκλείεται να οφείλονται σε δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος λόγω της μειωμένης οξυγόνωσης των κυττάρων.
- Αδύναμη μνήμη
Τα συχνά κενά μνήμης και η έλλειψη συγκέντρωσης που ίσως εκδηλώνετε δεν οφείλονται σε πρώιμη άνοια αλλά στην έλλειψη της πολύτιμης βιταμίνης. Μια απλή αιματολογική εξέταση μπορεί να επιβεβαιώσει την έλλειψη και να καταλαγιάσει τις ανησυχίες σας.
- Χλωμό δέρμα
Όταν τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 είναι χαμηλά, τα διαθέσιμα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και καταστρέφονται ευκολότερα. Αποτέλεσμα της καταστροφής τους είναι η απελευθέρωση μιας χρωστικής ουσίας που ονομάζεται χολερυθρίνη και αυτό συνεπάγεται τον αποχρωματισμό του δέρματος.
- Αλλαγές στο χρώμα και την υφή της γλώσσας
Σε ποσοστό περίπου 50% των ατόμων με διαπιστωμένη έλλειψη βιταμίνης Β12 παρατηρείται απώλεια θηλών στη γλώσσα, δηλαδή των μικρών χαρακτηριστικών εξογκωμάτων που κανονικά διαθέτει στην επιφάνειά της. Έτσι, η γλώσσα γίνεται πιο λεία και το χρώμα της είναι πιο έντονο κόκκινο.
- Πεσμένη διάθεση και τάση για κλάμα
Η βιταμίνη Β12 παίζει σημαντικό ρόλο και στη σύνθεση χημικών ουσιών, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, στον εγκέφαλο. Επομένως, η έλλειψή της μπορεί να επιφέρει κακή διάθεση, έντονες ανησυχίες και ανεξήγητο κλάμα.
- Αλλοιώσεις στην όραση
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η έλλειψη Β12 μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στο οπτικό νεύρο ή τα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται θολή όραση, διπλή όραση (διπλωπία), ευαισθησία στο φως ή ακόμη και απώλεια όρασης.
-Σε βρέφη και παιδιά: Προβλήματα ανάπτυξης, ανεπάρκεια της μυϊκής δύναμης, καθυστέρηση της ανάπτυξης και γενική αδυναμία
Αν και τα φυσιολογικά επίπεδά της διαφέρουν από εργαστήριο σε εργαστήριο, σε γενικές γραμμές ανεπάρκεια της Β12 θεωρείται στους ενηλίκους κάθε επίπεδο κάτω από 250 πικογραμμάρια ανά χιλιοστό του λίτρου ορού αίματος (pg/ml).
Αποθήκευση και πηγές
Οπως όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, έτσι και η Β12 είναι υδατοδιαλυτή, αλλά ο οργανισμός αποθηκεύει τις έξτρα ποσότητές της στο ήπαρ και σε άλλους ιστούς.
Αν ένας άνθρωπος έχει επαρκή αποθέματα και ξαφνικά αρχίσει να την καταναλώνει σε ανεπαρκείς ποσότητες, η ανεπάρκεια μπορεί να εκδηλωθεί έπειτα από χρόνια.
Αν, όμως, ένας άνθρωπος δεν έχει επαρκείς ποσότητες αποθηκευμένες στον οργανισμό του και μειώσει την κατανάλωσή της από τα τρόφιμα, η ανεπάρκεια μπορεί να εκδηλωθεί πολύ πιο σύντομα – συνήθως μέσα σε έναν χρόνο για τους ενηλίκους, πιο γρήγορα για τα νήπια.
Οι συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις της βιταμίνης είναι 2,4 μικρογραμμάρια την ημέρα για τα άτομα ηλικίας 14 ετών και άνω, 2,6 μικρογραμμάρια ημερησίως για τις εγκύους και 2,8 μικρογραμμάρια για τις γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους.
Στη φυσική της μορφή, η βιταμίνη Β12 υπάρχει σε σημαντικές συγκεντρώσεις μόνο στα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα, κυρίως στο συκώτι (83 μικρογραμμάρια ανά μερίδα των 100 γραμμαρίων). Καλές διατροφικές πηγές της είναι επίσης τα άλλα κόκκινα κρέατα, η γαλοπούλα, τα ψάρια και τα οστρακόδερμα. Μικρότερες ποσότητες διαθέτουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κοτόπουλο.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου
Οι καλές φυτικές πηγές της βιταμίνης Β12 είναι ελάχιστες, μάλιστα η βιταμίνη απορροφάται δύσκολα από αυτές. Οι περισσότεροι αυστηρά χορτοφάγοι και τα νήπια που θηλάζουν πρέπει να καταναλώνουν συμπληρώματα ή εμπλουτισμένα δημητριακά για πρωινό ώστε να λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες της Β12.
Ορισμένοι μικροοργανισμοί, όπως το βακτήριο σπιρουλίνα και ορισμένα φύκια, περιέχουν μια ψευδομορφή της, την οποία δεν μπορεί να αξιοποιήσει ο οργανισμός, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε λάθος τιμή τη μέτρησή της στο αίμα. Αξιόπιστη πηγή της δεν αποτελούν ούτε τα φύκια και το κριθάρι.
Στα ζωικά τρόφιμα, η Β12 είναι ενωμένη με τις πρωτεΐνες και πρέπει να απελευθερωθεί με τη βοήθεια των πεπτικών οξέων και ενός ενζύμου, για να μπορέσει να απορροφηθεί.
Ετσι, οι χρόνιοι χρήστες αντιόξινων φαρμάκων, καθώς και φαρμάκων για το έλκος, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ανεπάρκειας της Β12 και συχνά χρειάζονται καθημερινό συμπλήρωμα της βιταμίνης.
Επιπλέον, τα επίπεδα των πεπτικών οξέων μειώνονται με την ηλικία. Υπολογίζεται ότι ποσοστό έως 30% των ατόμων ηλικίας άνω των 50 ετών δεν διαθέτουν αρκετά πεπτικά οξέα ώστε να απορροφούν τη Β12 από τα τρόφιμα. Γι’ αυτό και συχνά συνιστάται στα άτομα αυτά να παίρνουν συμπλήρωμα ή να επιλέγουν εμπλουτισμένα με τη Β12 τρόφιμα.
Πότες και φολικό οξύ
Αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας της Β12 διατρέχουν επίσης οι πότες (το αλκοόλ μειώνει την απορρόφησή της), όσοι έχουν χειρουργηθεί για παχυσαρκία ή πεπτικό έλκος και όσοι παίρνουν αμινοσαλικυλικό οξύ (για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου ή φυματίωση) ή το αντιδιαβητικό φάρμακο μετφορμίνη. Κινδυνεύουν επίσης όσοι παίρνουν τα αντιεπιληπτικά φάρμακα φαινυτοΐνη, φαινοβαρβιτάλη ή πριμιδόνη.
Οι μεγάλες δόσεις φολικού οξέος μπορεί να καλύψουν την ανεπάρκεια της Β12 και να προκαλέσουν μόνιμη νευρολογική βλάβη. Η λήψη συμπληρωμάτων καλίου, τέλος, σε μερικούς ανθρώπους εμποδίζει την απορρόφηση της Β12.
Η συνθετική Β12 που υπάρχει στα συμπληρώματα και στα εμπλουτισμένα τρόφιμα, δεν εξαρτάται από τα πεπτικά οξέα για να απορροφηθεί. Είτε συνθετική, όμως, είτε φυσική, δεν απορροφάται εξ ολοκλήρου από τον οργανισμό. Γι’ αυτό και η θεραπεία της ανεπάρκειας συνήθως απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες απ’ όσες στην πραγματικότητα θα χρειαζόταν ο οργανισμός.
Τα συμπληρώματα μπορεί να είναι σε μορφή ενέσεων, υπογλώσσιων δισκίων και δερματικών επιθεμάτων.
Η θεραπεία για την έλλειψη βιταμίνης Β12 γίνεται με τη χορήγηση χαπιών που περιέχουν 1,000 μικρογραμμάρια της εν λόγω βιταμίνης κάθε μέρα. Επίσης η βιταμίνη μπορεί να χορηγηθεί με ενέσεις κάθε 1 ή 2 μέρες για περίπου 2 εβδομάδες. Μετά χορηγείται μία ένεση κάθε μήνα.
http://www.webmd.com/food-recipes/guide/vitamin-b12-deficiency-symptoms-causes#1
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
αφήστε εδώ ένα σχόλιο